Algemene toelichting mbt belangrijkste verrichtingen met impact op het resultaat en verklaring van belangrijke materiële verschillen

De jaarrekening 2024 is de vijfde jaarrekening die geconsolideerd werd afgesloten en opgemaakt voor de stad en OCMW Lier. Tenzij het anders wordt vermeld, geven de cijfers hierna steeds de geconsolideerde toestand.

Het budgettair resultaat van het boekjaar bedraagt € 5.270.972  en is samengesteld uit de drie volgende saldi die verder in de nota van de jaarrekening worden toegelicht.
• het exploitatiesaldo: € 5.952.643
• het investeringssaldo: € -13.447.172
• het financieringssaldo: € 12.765.500

Samen met het resultaat van vorig boekjaar (€ 6.015.716) sluiten we het huidige boekjaar af met een beschikbaar budgettair resultaat van € 11.286.688.

Hierna wordt de inhoud van de drie bovenstaande saldi verder toegelicht. We verwijzen ook naar alle relevante cijfergegevens die in tabelvorm na deze toelichting wordt opgenomen.

De exploitatie sluit af met een positief saldo van € 5.952.643 en levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de positieve autofinancieringsmarge. In volgende tabel zien we hoe de ontvangsten en uitgaven zich verhouden tov het budget. Langs de kant van de exploitatie-uitgaven zien we dat het voorziene budget niet volledig werd aangewend. Er blijft een ongebruikt budget van € 1.764.915 ofwel ca 1,64% onderbenutting. Langs de ontvangstenzijde stellen we vast dat de totale ontvangsten € 1.406.504 lager liggen dan gebudgetteerd, er werd dus 98,76 % gerealiseerd. In wat volgt worden de verschillende deelbudgetten meer uitvoerig besproken.

1.1.1 De personeelsuitgaven.

De personeelsuitgaven vormen de belangrijkste uitgavenpost (55% van totale uitgaven). De personeelsuitgaven omvatten de eigenlijke loonkost van het stads- en OCMW-personeel, maar ook deze van het onderwijzend personeel (academies) en aanvullende personeels gerelateerde uitgaven (responsabiliseringsuitgaven pensioenen, lonen mandatarissen, woon-werkverkeer, maaltijdcheques en dergelijke).  De personeelsuitgaven worden in de loop van het jaar doorlopend gemonitord. Het voorziene budget werd in 2024 voor quasi 100% gerealiseerd. Bij budgetopmaak wordt er naar gestreefd om de overbudgettering maximaal te beperken. De personeelsuitgaven stijgen de afgelopen jaren heel sterk, vooral als gevolg van de toegenomen inflatie en impact van de invoering van de IFIC-classificatie.

1.1.2. De werkingskosten

De werkingskosten vertegenwoordigen ca 17,5% van de totale uitgaven.  In vergelijking met 2023 blijven de werkingskosten stabiel. 

Traditioneel is dit de uitgavenpost die het moeilijkste is om correct te budgetteren. De overbudgettering bedraagt nog 6,6%, maar is toch beter onder controle in vergelijking tot het jaar voordien (10,5%). 

De werkingskosten met de grootste budgettaire impact hebben betrekking op de werkingsbijdragen voor afvalverwerking (ca € 3.5 Mio), de terbeschikkingstellingsvergoeding dewelke stad en OCMW betalen aan het bedrijvencentrum Dungelhoeff voor het gebruik van het stadskantoor en Sociaal huis (ca € 1.7 Mio), nutskosten overheidsgebouwen  (ca € 1,3 Mio ), de diverse ICT-onderhoudscontracten (€ 0,7 Mio), elektriciteit Openbare Verlichting (€ 0,35 Mio). Door de toenemende verledding van de openbare verlichting zien we de kostprijs van het electriciteitsverbruik verder dalen (0,5 Mio in 2023).

1.1.3. De werkingssubsidies

De toegestane werkingssubsidies bedragen € 16.103.066 en vertegenwoordigen daarmee 15% van de totale uitgaven. De belangrijkste toelagen gaan naar sterk verbonden entiteiten : 

• Lokale Politie Lier : € 9.415.446 (stijging met 6% tov 2023)
• Hulpverleningszone Rivierenland : € 1.746.194 (ongewijzigd tov 2023)
• Lago Lier : € 1.635.780
• vzw Bressinck : € 161.786
• ProLier : € 155.000
• Sociaal restaurant : € 177.900

1.1.4. De schuld/rentelast

De betaalde rentelast bedraagt € 2.520.788. 

1.1.5. Overige - Individuele hulpverlening door het OCMW

De uitbetaalde individuele hulpverlening door het OCMW bedroeg in 2024 € 9.767.170, hetgeen een stijging vertegenwoordigt tov 2023 met ca 12 %. 

1.2.1. De fiscale ontvangsten

De fiscale ontvangsten vormen in 2024 opnieuw de belangrijkste exploitatie-opbrengst (37% van totale exploitatie-ontvangsten). De gerealiseerde fiscale ontvangsten lagen 1.703.655 EUR lager dan gebudgetteerd, hetgeen vooral wordt verklaard door fors lagere ontvangsten uit de aanvullende personenbelasting en GAS-boetes.. De belangrijkste fiscale ontvangsten zijn de aanvullende personenbelasting (€16.310.542) en de opcentiemen op de onroerende voorheffing (€ 17.458.757) . Samen maken zij 82% uit van de totale belastingontvangsten. 

De ontvangsten uit APB liggen fors lager dan in 2023 omdat er in 2023 een eenmalige correctie werd doorgevoerd door de FOD (14 maanden APB ipv 12 maanden doorstorting). Bovendien zijn de APB ontvangsten nog eens ca 1.000.000 EUR lager dan de raming dewelke werd opgemaakt door de FOD Financiën. Een trend dewelke wordt vastgesteld bij alle lokale besturen.

Voor het jaar 2024 hadden we voor wat betreft de ontvangsten uit GAS-overtredingen reeds een daling voorzien naar 4 Mio EUR. De uiteindelijke ontvangsten waren uiteindelijk nog lager dan begroot (ca. 523.000 EUR minder).

Bij de documentatie van de jaarrekening wordt een overzicht toegevoegd van de opbrengsten per belastingsoort. 

1.2.2. Werkingsontvangsten

De ontvangsten uit de werking bedroegen € 22.530.560 of 20% van de totale exploitatie-opbrengsten. Er werd € 1.051.440 meer ontvangen dan gebudgetteerd (104.90%).

De belangrijkste werkingsontvangsten zijn de inkomsten van het woonzorgcentrum Paradijs, bestaande uit de tussenkomst via de Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) voor een bedrag van € 6.551.090 (ca 581.000 EUR meer dan gebudgetteerd) en de ligdag prijs voor een bedrag van € 4.510.158  De inkomsten mbt het WZC Paradijs maken zo ca 49% uit van de totale werkingsontvangsten van de groep. 

Een andere belangrijke werkingsontvangst betreffen de inkomsten in het kader van het gemeentelijk rioolbeheer voor een bedrag van € 2.735.649 ( ca € 380.000 meer dan gebudgetteerd).

Een derde belangrijke bron van inkomsten zijn deze verbonden aan het afvalbeleid (DIFTAR). In 2024 werd er voor € 2.111.545 aan inkomsten geboekt.

Tot slot vormen ook nog de huuropbrengsten (hoofdzakelijk OCMW-patrimonium) een belangrijke bron van inkomsten. Er werden huuropbrengsten uit OCMW-patrimonium gerealiseerd voor een bedrag van € 1.763.048, zijnde ca 7 % minder dan gebudgetteerd.  Door de gefaseerde renovatie van de begijnhofwoningen, staan meer woningen leeg in afwachting van deze renovatie, dit heeft uiteraard tijdelijk een negatieve impact op de ontvangsten uit de verhuringen.

1.2.3 Werkingssubsidies

Het gemeentefonds is een belangrijke financieringsbron voor de lokale overheden. Voor stad en OCMW Lier bedraagt de ontvangen basisdotatie voor het boekjaar 2024 € 14.303.106, zijnde € 180.317 meer dan gebudgetteerd. Daarnaast voorziet de Vlaamse regering in een aantal aanvullende dotaties : 

• Vervanging van vroegere sectorale subsidies : € 925.017
• Compensatie afschaffing vroegere Elia-taks : € 451.920

Daarnaast voorziet de Vlaamse regering nog in een aantal bijkomende algemene werkingssubsidies dewelke substantieel zijn :

Vlaamse subsidie voor de tussenkomst in de responsabiliseringsbijdrage :  € 2.735.410

Vlaamse subsidie voor valorisatie open ruimte : 629.405 EUR

Een andere belangrijke werkingssubsidie betreft de loonkost van het onderwijzend personeel. Stad Lier is inrichtende macht en moet derhalve deze loonkost budgettair tot uiting brengen in de gemeentelijke boekhouding. Voor 2024 werd een subsidie geboekt voor een bedrag van € 9.500.243. Dit bedrag ligt fors hoger omdat we volgens instructies van het Agentschap Binnenlands bestuur de volledige loonkost (incl. patronale bijdrage) van het onderwijzend personeel tot uiting moeten brengen (langs de uitgavenkant volgt dus een gelijkaardige verhoging).

Ook in het domein Welzijn/Sociale dienstverlening worden belangrijke subsidiestromen ontvangen voor een totaalbedrag van ca € 11 Mio. De sterke stijging langs de uitgavezijde wordt grotendeels opgevangen door de financiering van hogere overheden.

1.2.4 Financiële ontvangsten

De stad Lier ontvangt jaarlijks dividenden uit financiële participaties dewelke via financieringsinterkommunale IKA worden aangehouden. Aanvullend worden ook dividenden van Fluvius ontvangen voor de gas- en elektriciteitsvoorziening. Totaal aan geboekte dividenden in 2024 bedroeg € 1.387.609 en was hoger dan gebudgetteerd ( 116%).

1.2.5. Overige ontvangsten

Bij de overige ontvangsten wordt ook de recuperatie van de specifieke kosten sociale dienst ondergebracht. In 2024 werden er voor een bedrag van € 791.067 aan gemaakte kosten gerecupereerd.

Aanvullende overige ontvangsten betreffen diverse kleinere ontvangsten posten.

In 2024 werd er voor € 22.594.123 aan investeringen gerealiseerd, hetgeen een realisatiegraad van ca 64.81% vertegenwoordigt indien we de rekening vergelijken met de aangepaste budgettering bij de aanpassing van het Meerjarenplan. De niet-gerealiseerde investeringen worden bijna allemaal overgedragen naar 2025. Bij de toelichting van de jaarrekening wordt een overzicht meegegeven van de overgedragen investeringskredieten. 

Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste investeringsrealisaties in 2024 (bedragen > 50.000 EUR). De vermelde bedragen betreffen enkel de corresponderende uitgaven in 2024 en geven geen indicatie van de totale projectkost.

De gerealiseerde investeringsontvangsten in 2024 bedragen €9.146.639 en vertegenwoordigen hiermee ca 84 % van het voorziene budget. De investeringsontvangsten kunnen uitgesplitst worden in twee grote deelcategorieën : desinvesteringen of verkopen van patrimonium enerzijds, en investeringssubsidies anderzijds.

Wat de verkopen OCMW-patrimonium betreft, werden er in 2024 voor een bedrag van ca 4,9 Mio EUR aan verkopen gerealiseerd (o.a. De Mosterdpothoeve, De Kozak, Grond Molenzonen in Heist op den Berg, Project De Wolfsput in Boechout, diverse percelen in onder meer Nijlen, Kessel en Duffel) 

Hieronder geven we het overzicht van alle investeringsontvangsten in 2024 per actie.

Het financieringssaldo bedraagt € 12.765.500, tov een saldo in het budget van € 12.455.903. 

3.1. Financieringsuitgaven

De financieringsuitgaven bestaan hoofdzakelijk uit de periodieke aflossingen van de lopende financieringen.  

3.2. Financieringsontvangsten

In 2024 werden er voor € 18.000.000 nieuwe leningen afgesloten.

Bij opmaak van budget en MJP wordt een inschatting gemaakt van de verwachte ontvangsten en uitgaven op actieniveau. In geval er bij realisatie belangrijke afwijkingen zijn tussen deze ramingen en het uiteindelijke resultaat is het nuttig om deze te verklaren. Hieronder worden de belangrijkste afwijkingen opgelijst en verklaard voor wat betreft de exploitatie-uitgaven.

Bij opmaak van budget en MJP wordt een inschatting gemaakt van de verwachte ontvangsten en uitgaven op actieniveau. In geval er bij realisatie belangrijke afwijkingen zijn tussen deze ramingen en het uiteindelijke resultaat is het nuttig om deze te verklaren. Hieronder worden de belangrijkste afwijkingen opgelijst en verklaard voor wat betreft de exploitatie-ontvangsten.